18 Ocak 2008 Cuma

Malatya'lı işadamı Dr.Ali Bozatlı ve Magic Life Otelleri


Yekta Kılıç/Şeref Yılmaz/Forbes Dergisi

Turgutreis'teki cıvıl cıvıl gün yerini koyu bir sessizliğe bırakmış. Doktor Ali Bozatlı tempolu iş günlerinde en çok bu zamanları seviyor. Uzman olduğu uçuş mekaniği konusunda okumalar yapıyor, çokbilinmeyenli mühendislik denklemleri dünyasında gezinme olanağı buluyor.

Sıradışı turizm yatırımlarına imza atan Bozatlı'nın Bodrum'da geçirdiği günlerin rutini geçtiğimiz ağustos ayında bir sürprizle bozuldu. Üzerinde çalıştığı bir soruyla ilgili araştırma yapmak üzere bilgisayarının başına oturmuştu. Gözleri �CNB� adı verilen yeni mühendislik teoremine takıldı. Yöntem biraz tanıdık geliyordu ancak oralı olmadı. Okumaya devam ettikçe yüzündeki ifade değişmeye başladı. 20 yıl önce Virginia Üniversitesi'nde doktora öğrencisiyken araştırdığı konu uluslararası bilim dünyasının kabul ettiği yepyeni bir teoreme dönüşmüştü. Cambridge'ten Dr. Alex DD Craik'in Virginia Polytechnic Institute and State University'den Ord. Prof. Ali Hasan Nayfeh ile ortaklaşa çalışmaları sonuçlarını vermiş, genç asistan Bozatlı'nın geliştirdiği sorular cevaplarını bulmuştu nihayet.

İki profesörün teoremin ilk önemli çalışmalarını yapan Bozatlı'nın emeklerini unutmayarak teoremi adlandırırken isimlerinin ilk harflerinin ardına Bozatlı'nın B'sini de eklemesi bilim dünyasına zorunlu veda eden Bozatlı için bir teselli niteliğinde.

Bu gelişme yaklaşık 24 yıl önce -kendince haklı sebepleri olsa da- üniversitedeki görevine son verme kararının Bozatlı ve bilim dünyası için ne denli büyük kayıp olduğunun da göstergesi belki de.

Ancak Bozatlı kararın hayatını baştan aşağıya değiştirmiş olmasıyla pek ilgili değil. Önüne bakmayı seviyor. Bir dönemin parlak mühendisi uzun yıllardan beri yatırım yaptığı turizm sektöründeki serüveninde yeni bir dönemeçte. Türk turizm gündemine Magic Life markasıyla �all inclusive� kavramını sokan isimlerden biri olan Bozatlı, bir kez daha sektördeki ezberleri bozacak bir modelin ilk adımlarını atmaya hazırlanıyor. Bodrum Beach Residence adını verdiği projesiyle Türkiye için bir �ilk�e imza atıyor. Bir butik otel ve rezidans dairelerden oluşan proje yatırım riskinin tabana yayılması esasından hareketle geliştirilmiş. Dairelerin tamamının satışının öngörüldüğü projede butik otel ise satılmayacak. Daireler sahiplerinin kullanmadığı dönemlerde butik otelin odalarıyla birlikte Avrupalı tur operatörleri aracılığıyla turizmin hizmetine sunulacak. Bozatlı'nın kendi mülkü olan arazide geliştirdiği projenin yatırım maliyeti 20 milyon, satıştan beklenen gelir ise 30 milyon euro. İnşaatına henüz başlanan projenin 2009 yılında tamamlanması öngörülüyor.

Bozatlı, bir yandan da modeli yurtdışına taşımak üzere çalışıyor. Birleşik Arap Emirlikleri'nin tek termal su kaynağının bulunduğu Fujirah eyaletinde benzer mantıkla geliştirilen projenin yatırım tutarı yaklaşık 65 milyon dolar. Arazi tahsisi yapılan projede 50 odalı bir butik otel ve 150 daire bulunuyor. Emirliğin hevesli olduğu projenin başlaması için beklenen tek detay görüşmeleri sürmekte olan finans arayışlarının tamamlanması.

İddialı rezidans projelerine koşturan Bozatlı, geçtiğimiz günlerde sessiz sedasız yeni bir yatırımını daha tamamladı. İstanbul Güneşli'de Holiday Inn İstanbul-Airport North adıyla hizmete giren otel Bozatlı'nın gündemine yeni ve karlı bir iş tekniğinin girmesine de vesile olmuş. Hem de hiç hesabında yokken. 45 milyon euroluk harcamayla hizmete açtığı otele, hem Amerikalı zincirin hem de turizme hevesli yatırımcıların artan ilgisi Bozatlı'yı bugüne kadar uzak durduğu bir alana yöneltmiş. Bozatlı, şimdi havaalanına yakınlarına kurulacak ikinci Holiday oteli için çalışıyor. Ancak bu kez mülk sahibi �yatırımcı- kendisi değil. Turizme yatırım yapmak isteyen bir girişimci arazisini Bozatlı ve ekibine emanet etmiş durumda. Arazi üzerine Amerikalı zincirin alt konsepti olan bir Holiday Express oteli yapılacak. 14 milyon euroluk yatırım tutarı olan otel için bir tek kuruş harcamayacak olan Bozatlı oteli 10 yıl süreyle işlettikten sonra sahiplerine teslim etmek üzere anlaşmalarını yapmış durumda.

Deneyimli turizmcinin �yap-işlet-devret� mantığıyla geliştireceği bir kısım proje ise Orta Asya bozkırlarında. Bozatlı, bölgenin yükselen yıldızı Kazakistan'da da aynı mantıkla altı otel yapmaya hazırlanıyor. Ülkenin önde gelen inşaat şirketlerinden birinden gelen teklifi değerlendiren Bozatlı, proje geliştirme ve işletmeciliğini yapacağı oteller için Amerikalı otel zincirleriyle görüşmeler yapıyor.

Doktor Ali Bozatlı İstanbul'dan Bodrum'a, Amerika'dan Dubai'ye, Kazakistan'a kadar geniş bir coğrafyaya yayılmış iş hayatının ilk adımlarını akademik çalışmalar yapmak üzere gittiği Amerika'da attı.

Burslu olarak makine mühendisliği eğitimi aldığı Robert Kolej'i bitirip1974 yılında �Yeni Dünya�nın yolunu tutan Bozatlı'nın aklında tutkunu olduğu mühendislik biliminde uzmanlaşmaktan başka bir düşünce yoktu. Colorado State Üniversitesi'ndeki yüksek lisansın ardından Virginia Polytechnic Institute and State University'de başladığı doktora çalışmalarını normalden kısa bir sürede bitirip (Bozatlı üç yıl sürmesi gereken doktora çalışmasını iki yılda tamamlayıp özel izinle öğretim üyesi olmuş) University of Arkansas'ta öğretim üyeliğine başladığında da�

Nihai hedefi hocalık olsa da Bozatlı'nın akademik dünyaya yaptığı hızlı giriş biraz da �yan hedef�inin zorlamasıyla gerçekleşti. Uzun yıllar içinde edindiği teorik birikimi pratik çalışmalarla desteklemek isteyen Bozatlı, gözüne kestirdiği Boeing'de çalışabilmek için bir yıl beklemek zorunda kalmıştı.

ABD vatandaşı olmadığı için şirkette çalışmak üzere green card alması şart olan Bozatlı, Amerikan devletinin üniversite hocalarına kolaylıkla bu kartı verdiğini öğrenince kampus günlerini zorunlu olarak biraz öne aldı. Arkansas'taki bir yıllık hocalık deneyiminin ardından aldığı green card'la soluğu Seattle'da alan Bozatlı, dev şirkete deyim yerindeyse �kalbinden� giriş yapma olanağı buldu. O dönem 100 bin kişiyi istihdam eden şirkette görev alan 20 bin civarında mühendis arasından seçilen 50 mühendisten biri olarak ar-ge bölümünde Boeing'in geleceği için çalışmalar yaptı. Özellikle enerji tasarrufu konusuna odaklandığı dönemi hala unutamadığı çok belli.

Ancak bu parıltılı hikaye uzun sürmedi. Malatya'daki tayyare fabrikasında ustabaşılık yapan bir babanın oğlu olan Bozatlı, Boeing'deki görevinden üç yıl sonunda ayrılmak zorunda kaldı. Dünyanın hemen her ülkesine uçak satan küresel şirketin, çalıştırdığı mühendislerin her üretimi üzerinde �sözleşmelerle- tartışmasız söz sahibi olması Bozatlı'yı vedaya zorlayan ilk gerekçe. Diğer gerekçe ise biraz daha kişisel: O dönemde iki çocuk babası olan Bozatlı'nın oğlu ve kızının geleceği ile ilgili endişeleri �yıl 1984 ve kazancı aylık 3 bin dolardı- pek çok mühendisin hayali olan Boeing'deki günlerini noktalamasına yeterli oldu.

Kararının ardından beklemeden para kazanma yolları araştıran Bozatlı ilk denemesini Seattle'da halı sattığı küçük bir mağazayla yaptı. Halı dükkanı, harçlığını master öğrencisiyken Malatya'dan getirdiği halı ve kilimleri satarak kazandığı günlerden ilham alan bir girişim. 30 metrekarelik dükkanda sınırlı bir sermaye ile başlayan çalışmalarının yanı sıra üniversitede part time hocalık yapan Bozatlı bir yandan da yüzyıl başında Türkiye'den göç etmiş Yahudi ailelerin kurduğu Pike Place adlı balık pazarında küçük bir lokanta açarak girişimlerini genişletmeyi ihmal etmedi. Bozatlı, o dönem aldığı bu kararın hayatını bu kadar değiştireceğini hesap etmediğini söylüyor.

Her iki dükkanda rast giden işlerin Bozatlı'yı mühendislik dünyasında müthiş bir kariyerden kopardığı ortada. Aynı amaçlarla Yeni Dünya'nın yolunu tutan yakın arkadaşı Erol Sancaktar (Ohio Üniversitesi Öğretim Üyesi) ve Hayrani Öz gibi profesör (TÜBİTAK'ta misafir öğretim üyesi) olabilirdi. Ya da Muhtar Kent'in yakaladığı başarıyı tekrarlayabilir, dev bir Amerikan şirketinde CEO'luk görevine yükselebilirdi, kimbilir? Bugün 150 bin çalışanı olan küresel uçak şirketi Boeing'in Seattle'daki ar-ge birimine seçilmeyi başarmış 50 mühendisten biriydi ne de olsa.

Amerika'da uzun yıllar halı ticareti ile uğraşan Bozatlı'nın Türkiye'deki girişimleri ise bir dönemin ünlü projesi Magic Life ile gerçekleşti. 1990'lı yılların başlarında tatil için geldiği Türkiye'de turizm yatırımı yapmaya karar veren işadamı, Meksika, Havaii'de turizm yatırımları olan Amerikalı Anderson&Koch ile başladığı otel yatırımını kısa bir süre sonra Oğuz Serim ve Cem Kınay'dan gelen teklifle Magic Life'a dönüştürme kararı aldı. Türkiye'deki ilk �all inclusive-herşey dahil� konsepte dayanan girişimin zaman içinde önemli mesafeler alan bir projeye dönüşmesi Bozatlı'nın Türkiye'ye kesin dönüşüne de vesile olan bir girişim. Marmaris Yalancıboğaz mevkiine 12 milyon dolarlık harcamayla kurulan ilk oteli yapılan yatırımlarla giderek genişleten ortaklık 12 yıl sürdü. Türkiye'nin en önemli turizm markalarından biri olan Magic Life'taki hisselerini 2002 yılı sonlarında Alman turizm devi TUI'ye satarak Cem Kınay ve Oğuz Serim'le ortaklığını sonlandıran Bozatlı, devir fiyatını aradan geçen yıllara rağmen söylememekte ısrarlı. Ortakların suskunluk sözüne sadık. Sadece �Bütün ömrüm boyunca çalışmasam da bana ve çocuklarıma yetecek bir rakamdı� demekle yetiniyor.

Ancak bugün gündemindeki iddialı projelerin toplam büyüklüğüne bakılırsa rakamın hayli tatminkar olduğu söylenebilir.
Turizm yatırımlarıyla yoğun bir koşuşturma içine giren Bozatlı, ilk gözağrısı olan halı ticaretinden hiçbir zaman vazgeçmedi. Türk halılarının yanı sıra Hindistan, Pakistan, Afganistan halılarının ithalatı ve ihracatına devam eden Bozatlı Halı yılda ortalama 5 milyon dolarlık ciro yapıyor.

Magic Life'ın satışından sonra yaklaşık bir yıllık bir araştırma dönemi geçiren Bozatlı turizm sektörüne 2004 yılında Bodrum Turgutreis'te hizmete açtığı yaptığı Aegean Dream Resort oteliyle yaptı. 250 odalı beş yıldızlı bir tesis olan otele yaptığı yatırım 20 milyon euro.

Aegean Dream'le dönüş yaptığı turizm sektöründeki ikinci hamlesini de Turgutreis yakınlarındaki Kadıkalesi mevkiinde aldığı 22 bin 500 metrekarelik araziye otel kurarak yapmayı düşünen Bozatlı, planında önemli bir tashih yapmış durumda. Arazide Bodrum Beach Residence adını verdiği sıradışı bir proje geliştiren Bozatlı sektöre yeni bir formül kazandırmanın heyecanını yaşıyor.

Arazi tahsislerinin artık yapılmaması, hibeler, vergi indirimlerinin bitmesiyle �özellikle Özal döneminin favori uygulamalarıydı- turizm yatırımcılarının şikayetlerini giderek daha yüksek perdeden dillendirdiği bugünlerde Bozatlı'nın girişimi sektörü selamete kavuşturabilir. Zira mülkiyet paylaşımı esası üzerine oturan model, yatırımın baştan geri kazanılması hedefiyle geliştirilmiş. Bozatlı Karayip Adaları, Meksika ve Amerika'da kimi turizm yatırımcıları tarafından benzerleri uygulanmakta olan modelinden hayli ümitli�

Bodrum Beach Residence projesi 25 adet (1+1 delüks) odalı butik otel ve 175 residence daireden oluşuyor. Geçtiğimiz aralık ayında inşaatına başlanan projedeki dairelerin tamamını satacak olan Bozatlı, butik oteli ise elinde tutacak. Daire sahiplerinin tatil dönemleri haricindeki zamanlarda daireler otelle birlikte turistlere kiralanacak. 20 milyon dolar yatırım yapılacak olan proje için hedeflenen satış rakamı yaklaşık 30 milyon euro.

2009 yılında tamamlanması öngörülen projenin potansiyel alıcılarına vaatleri de oldukça davetkar.

Yaklaşık 160 bin eurodan satılması öngörülen daireler alıcısına yılda yaklaşık 9 bin euroluk kira geliri kazandırabilir. Hesap mülk sahiplerinin kullanmadığı dönemlerde dairelerin günlük 80 euroluk fiyatla kiralanması esasından çıkarılmış. Bodrum'un yaklaşık altı ay turist çeken bir bölge olması ise aylık 1500 euro olan getiri ihtimalini yıllık 9 bin euroya yükseltiyor.

Ali Bozatlı projesinin bir benzerini Birleşik Arap Emirlikleri'ne ihraç etmek üzere. Ancak emirlikte geliştirilen projenin bir başka özelliği var. Fujirah eyaletindeki proje bir termal residence kompleksi olacak. 50 odalı otelin yanı sıra 150 daireden oluşan kompleks için Fujirah eyaletinde tahsis edilen arazinin özelliği emirlikteki tek termal su kaynağının burada olması. Bir musluk debisinde akan suyun komplekste yer verilecek termal havuzları besleyecek seviyeye getirilmesi için etütler tamamlanmış, projenin mimari çizimleri bitirilmiş durumda. Emirliğin bölgeye altyapı ulaştırma kararı projenin bir an önce hayata geçirilmesi isteğinin delili. Bozatlı ise 65 milyon dolara mal olması beklenen proje için Avrupalı finans kuruluşlarıyla görüşmelerine devam ediyor.

Bu projeyle birlikte termal turizm meselesine dair bilgilenme imkanı bulan Bozatlı, İzmir yakınlarındaki arazinin sahipleriyle anlaşabilirse 2009 yılında termal tesis kurmanın planlarını yapıyor.

Residence projelerini heyecanla anlatan Bozatlı'nın yeni yatırımlarından biri de Güneşli'deki Holiday Inn İstanbul-Airport North Oteli. İstanbul'u ziyaret eden turist sayısının son beş yılda 2,5 milyondan 5 milyona yükselmesi yatırım kararında çok etkili. Hesaplar bu sayının 2010 yılında 10 milyona çıkacağını gösteriyor. 50'si executive, 22'si süit, ikisi kral dairesi olmak üzere 330 odası olan otel, konferans merkezi, balo ve toplantı salonlarının yanında sıradışı bir spa konsepti sunacak olan sağlık merkezine sahip.

Clinical Spa merkezi Bozatlı'nın yeni yatırımındaki önemli detaylardan biri. Merkezde kronik hastalıkların tedavisi sürecinde önerilen egzersizler uzman doktorlar nezaretinde yaptırılacak. Reçetesini alıp bu merkeze gelen hastaların uygun programlarla spor yapabileceği merkezler şimdilerde özellikle Amerika'da yaygın olarak talep görüyor.

45 milyon euroya mal olan otelinde öncelikle havaalanı bölgesine yoğunlaşan sanayi ve ticaret kuruluşlarının misafirlerini ağırlamayı hedefleyen Bozatlı bir yandan da ikinci Holiday projesinin detaylarıyla uğraşıyor.

Proje, Bozatlı'nın gündemine kendiliğinden giren bir konunun ilk adımı. Bozatlı bu projeyle deneyimlerini sektöre girmeye hevesli yeni yatırımcılarla paylaşmaya başlıyor. İlk deneme Güneşli'deki fabrikasını Çorlu'ya taşıyan Nuryıldız Tekstil'in patronu Şahin Nalbant için yapılacak. Otel bir Holiday Inn Express projesi. Amerikalı zincirin alt konsepti olan bu projede sadece oda-kahvaltı hizmeti veriliyor. Bozatlı, 14 milyon euroya mal olacağı hesaplanan 200 odalı otelin inşaatını yapıp 10 yıl işlettikten sonra sahiplerine devredecek.
Bozatlı'nın kamu tarafından sıklıkla kullanılan �yap-işlet-devret� modelinin özel sektör versiyonu olan projesi yakında Kazakistan'a taşınabilir. Kazakistan'ın önemli inşaat şirketlerinden bir olan Basis'ten aldığı teklif Astana, Almaata, Karaganda Atrav ve Aktav şehirlerine kurulacak altı adet beş yıldızlı otel projesini içeriyor. Uluslararası otel zincirleriyle ön görüşmeler ve görüşmelerin karara bağlanması işlerini üstlenen Bozatlı, inşaatı bitirildikten sonra otelleri 10 yıl işlettikten sonra sahiplerine teslim edecek.

Borca Sadakat

Ali Bozatlı hayırsever bir işadamı. Bir süreden beri bu konuda yürüttüğü çalışmalarında ilginç bir yöntemi var. 2006 yılında memleketi Malatya'nın Yeşiltepe beldesine yaptırdığı okul ve sağlık ocağı projelerinin ardından uygulamaya koyduğu plan Bozatlı'nın yatırım yaptığı bölgelerde kamu yararına tesis yapımını öngörüyor.

Bu yıl otelinin bulunduğu Turgutreis beldesine bir ilkokul yaptıracak olan Bozatlı'nın diğer planı ise İstanbul'daki otelinin bulunduğu Bağcılar ilçesine bir ilkokul yaptırmak. Malatya Eğitim Vakfı Yönetim Kurulu üyesi olan Bozatlı, yatırım yapacağı her bölgede benzer projeler yapmayı arzu ettiğini söylüyor.

8 Ocak 2008 Salı

Vefat Haberi


Yeşilyurt Malatya'lı amcam, işadamı Hasan Kale, 07.01.2008 tarihinde(bugün)Hakk'ın rahmetine kavuşmuştur. 08.01.2008(yarın) Salı günü, Merter İnce Minare Camii'nde kılınacak ikindi namazının ardından cenazesi toprağa verilecektir...Allah rahmet etsin, merhametiyle yargılasın...